Verzadigde en onverzadigde vetten
Leestijd: 3 minuten
Vet heeft bij veel mensen een slechte naam. Dat is niet zo gek, want vet bevat veel calorieën en wordt regelmatig in verband gebracht met een hoog cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten.
Toch is vet niet per definitie ongezond. Het lichaam heeft vet zelfs nodig om goed te kunnen functioneren. Vet levert energie en beschermt het de organen tegen stoten en kou. Ook speelt vet een belangrijke rol bij de opname van vitamines zoals A, D en E. Zonder vet worden deze vitamines minder goed opgenomen.
Er bestaan wel grote verschillen tussen soorten vet. Daarom is het belangrijk om te letten op welke vetten er in de voeding zitten. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verzadigde vetten en onverzadigde vetten.
Onverzadigde vetten
Onverzadigde vetten zijn de betere keuze. Ze zijn vloeibaar bij kamertemperatuur en passen goed binnen een gezond eetpatroon. Ze helpen het cholesterolgehalte in het bloed op peil te houden en de gezondheid van hart- en bloedvaten. Dat is belangrijk, want een gezond cholesterol draagt bij aan het behoud van soepele bloedvaten en verkleint de kans op hart- en vaatziekten.
Bronnen van onverzadigde vetten:
- Plantaardige oliën zoals raapzaadolie, olijfolie en zonnebloemolie
- Vette vis, zoals zalm, makreel, haring en sardines
- Noten en zaden, zoals walnoten, amandelen, lijnzaad en chiazaad
- Avocado en plantaardige smeer- en bakproducten
Verzadigde vetten
Verzadigde vetten komen vooral voor in dierlijke producten en zijn bij kamertemperatuur meestal hard of stevig. Deze vetten leveren, net als andere vetten, energie aan het lichaam. Maar in tegenstelling tot onverzadigde vetten hebben ze een minder gunstig effect op de gezondheid van hart en bloedvaten. Het lichaam maakt zelf ook verzadigd vet aan. Daardoor is het niet nodig om er via de voeding extra veel van binnen te krijgen. Te veel verzadigd vet in de voeding verhoogt het LDL-cholesterol in het bloed. Een te hoog LDL-cholesterol kan zich ophopen in de bloedvaten en op termijn leiden tot vernauwingen. Dat vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Deze vetten zijn vooral te vinden in vet vlees, volvette kaas en volle melkproducten. Ook in bewerkte producten zoals koek, gebak en gefrituurde snacks zit vaak veel verzadigd vet.
Soms wordt kokosvet als gezond beschouwd. In werkelijkheid bestaat kokosvet voor meer dan 85% uit verzadigd vet, meer dan bij welke vetsoort dan ook. Het is daarom niet aan te raden om dit vet dagelijks te gebruiken.
Hoe kunt u bewuste keuzes maken
Het is verstandig om verzadigde vetten zoveel mogelijk te vervangen door onverzadigde vetten. Dat kan al door kleine aanpassingen in de dagelijkse voeding.
Denk bijvoorbeeld aan het besmeren van brood met zachte margarine of halvarine in plaats van roomboter. Voor bakken en braden is het beter om vloeibare margarine of olie te gebruiken in plaats van harde vetten.
Afwisselen is een goed idee: olie bevat geen vitamine A en D, terwijl vloeibare margarine deze vitamines wel levert. Ook een handje ongezouten noten als tussendoortje kan een gezond alternatief zijn voor koek of chips.
Wist u dat maaltijden van apetito hoofdzakelijk worden bereid met raapzaadolie?
Deze olie bevat veel onverzadigde vetzuren, waaronder omega 3, en antioxidanten zoals vitamine E. Zo kiest u automatisch voor een bewuste vetsoort die past binnen een gezond voedingspatroon.
Samenvattend: vet is een noodzakelijke voedingsstof, maar het soort vet maakt het verschil. Verzadigde vetten kunnen beter beperkt worden. Onverzadigde vetten passen juist goed in een gezond voedingspatroon.
